De titel van deze blogpost heb ik niet zelf verzonnen, maar vormt de kop van een artikel in NRC Opinie & Debat van zaterdag 29 juni 2013.  Sinds mijn afdeling volmondig Innovatie & Projecten heet, valt mijn oog vaker dan voorheen op dit soort artikelen en lijkt het woord Innovatie ook vaker voor te komen. (Hoe heet dat effect ook al weer?)

De bibliotheekwereld heeft het de laatste tijd ook veel over innovatie; zonder dat zou de toekomst van de (universitaire) bibliotheek wel eens heel somber kunnen zijn. daarom kijken alle bibliotheken, en dus ook de UBL, goed naar de eigen rol en naar mogelijkheden voor innovatie.

Een paar zinnen in het NRC artikel vielen mij extra op.

“Innoveren is vernieuwen, een stap verder gaan dat de status quo. … Innovatie is iets anders dan inventie, uitvinden.”  Dit stelt mij gerust, we zijn niet zo goed in uitvinden, maar doen wel redelijk mee  als het gaat om vernieuwen.

“Innoveren wordt ook wel gedefinieerd als het ontwikkelen van nieuwe combinaties.” Een goed voorbeeld hiervan zijn de lockers die de UBL in gebruik heeft voor uitlenen van materialen zonder dat daar direct bibliotheekpersoneel voor nodig is. Een combinatie van lockers (zoals ook in gebruik bij zwembaden) en een uitleenautomaat (zoals veel bibliotheken die gebruiken, met als protocol SIP2) heeft gezorgd voor een mooie innovatie. Recent hebben we onze locatie in Den Haag ook van lockers voorzien: materialen kunnen uit de UBL collectie worden opgevraagd en worden via de lockers op de Campus Den Haag uitgeleend. Wellicht komt er binnenkort nog zo’n vestiging bij.

“Innoveren heeft twee fundamentele kenmerken die elke manager tot wanhoop kunnen drijven: een onzekere uitkomst en een onzeker proces.” Ik prijs me dan ook gelukkig dat ik geen manager ben. Bij het management van de UBL valt die wanhoop overigens ook niet te merken. Juist onze directeur Kurt De Belder, loopt graag voorop als het gaat om innovatie en heeft een duidelijke visie voor de toekomst van de UBL en ook de overige MT leden zijn bepaald niet vies van vernieuwing.

“In een innovatietraject kun je vier type activiteiten onderscheiden … bedenken op welk gebied je wilt innoveren … iets bedenken dat hiervoor een oplossing biedt … concept goed uitwerken … innovatie op de juiste manier implementeren in je organisatie.”  Persoonlijk vind ik het eerste en het laatste punt het lastigste. Met de kennis die we bij de UBL in huis hebben kunnen we vrij goed oplossingen bedenken en uitwerken, binnen de beperkte mogelijkheden.  De typen activiteiten lopen ook vaak door elkaar heen, bij het bedenken van een mogelijkheid moet je al rekening houden met haalbaarheid (beperkte middelen!) en mogelijkheden voor implementatie, waarbij ook acceptatie een belangrijke rol speelt.

“We vinden innoveren leuk.” Dat geldt zeker voor de medewerkers van de afdeling Innovatie & Projecten van de UBL. We zijn dan ook volop bezig om (al dan niet in projecten) te werken aan vernieuwing van diensten, processen en systemen. Een aantal van de belangrijkere innovatieve projecten:

• Samenwerkingsomgevingen voor onderzoekers en ook voor het betrekken van studenten bij onderzoek
• Catalogiseren van onze bijzondere collecties (handschriften, prenten, fotografie, brieven, etc.) met gebruik van standaard infrastructuur als GGC en WorldCat
• Metadata van leveranciers gebruiken in plaats van deze zelf in te voeren

De komende jaren staat de UBL nog veel innovatie te wachten, waaronder waarschijnlijk een hele nieuwe generatie bibliotheeksystemen die moeten leiden tot een aanzienlijk lagere “Total Cost of Ownership”.

Gelukkig dus ruim voldoende werk….

P.S.  Volgens INSEAD staat Nederland op plek 4 van “The World’s Most Innovative Countries: The Global Innovation Index 2013”. Zo slecht doen we het dus ook weer niet