Mart van Duijn bezocht van 17-20 februari 2020 de International Digital Curation Conference in Dublin. Hieronder volgt een beknopt verslag.
Op 17 t/m 20 februari vond in Dublin de International Digital Curation Conference (IDCC) plaats, georganiseerd door het Digital Curation Centre (DCC), een expertisecentrum voor digital curation dat is ondergebracht bij de University of Edinburgh. Het IDCC is een jaarlijks internationaal congres (vanaf 2005) dat volledig is gericht op het gebruik en beheer van digitale objecten door onderzoekers, organisaties en instellingen.
Op de keynote lezingen na, zijn de bijdragen tijdens deze editie van het IDCC grofweg in te delen in presentaties over research data management (RDM) en digital preservation (DP). Voor Bijzondere Collecties is vooral digital preservation van belang, research data management is bij het CDS in portefeuille. DP draait voornamelijk om het acquireren, duurzaam opslaan en beschikbaar stellen van zowel gedigitaliseerd als born digital materiaal. Lezingen op dit punt gingen in op verschillende rollen en verantwoordelijkheden, namelijk die van de onderzoekers die zich meer bewust zouden moeten zijn van de noodzaak van het duurzaam bewaren van digitale onderzoeksdata en -objecten, instellingen die de juiste infrastructuur moeten inrichten voor dergelijk materiaal en actief bij het aanmaken daarvan betrokken zouden moeten zijn, en gebruikers die bediend moeten worden zodat digitaal materiaal hergebruikt kan worden. Een rode draad door hele congres heen waren dan ook de FAIR principes: Findable, Accessible, Interoperable, Reusable. Meerdere malen werd tevens herhaald dat die principes alleen nagestreefd kunnen worden als er communicatie en samenwerking is tussen de verschillende betrokken partijen.
Voor de Bijzondere Collecties van de UBL waren meerdere sessies en presentaties relevant, vooral die die ingingen op de rol van instellingen in het gebruik en beheer van digitaal materiaal. In het bijzonder relevant was de presentatie van Katrina Fenlon (University of Maryland) waarin zij aangaf welke rol instellingen zouden moeten spelen in het beheer van Digital Humanities Collections. In veel gevallen is bij de totstandkoming daarvan geen beherende instelling betrokken, met grote gevolgen voor de duurzame opslag. Instellingen moeten zich daarbij niet opstellen als laatste rustplaats, maar als actieve deelnemer. Vanuit de National Library of Ireland werd een lezing gegeven door directeur Sandra Collins. Zij benaderde het beheer van digitaal materiaal vanuit een historisch perspectief en benadrukte de rol die de bibliotheek van oudsher heeft en die ook in digitale tijden voortgezet dient te worden. Daarbij ging ze voornamelijk in op gedigitaliseerd materiaal en bleef born digital helaas onderbelicht. Dat instellingen elders op dezelfde manier geconfronteerd worden met born digital materiaal en dezelfde ontwikkeling doorgaan als de UBL, werd goed duidelijk in de posterpresentatie van Emma Yan en Clare Paterson, getiteld University of Glasgow: Our Digital Transformation (https://zenodo.org/record/3664615#.XmDqQ6TvKUk).
Born digital zal een van de speerpunten zijn in het beleidsplan voor de periode 2021-2025. Dan moeten er grote stappen gezet worden in het acquireren en duurzaam beheren van dergelijk materiaal. De sessies en presentaties tijdens het IDCC in Dublin hebben duidelijk gemaakt dat de UBL kan aansluiten bij ontwikkelingen en expertise elders, maar dat zij geenszins tot de achterhoede behoort.
Mart van Duijn